Ile mocy tak na prawde pobiera moja lampa?

Czy kiedykolwiek spojrzales na swoja lampe i pomyslales "Hmm, zarowka ma moc 150W lecz z pewnoscia balast rowniez pobiera troche energii"? Jesli tak, to masz racje. Niektórzy uwazaja ze zgodnie z zasada kciuka pobiera on okolo 5 do 10% mocy lampy. Mimo iz zasada ta moze sprawdzac sie w czesci balastow, tak na prawde nie jest regula dla nich wszystkich, w szczegolnosci do tych wykorzystywanych w tanich zestawach HID.

Doprecyzowujac, chcemy poznac stosunek mocy lampy (W) do totalnej mocy wejsciowej (VA).
Jest on zwany 'wspolczynnikiem mocy'

Dobry, markowy balast posiada wspolczynnik w wysokosci przewyzszajacej 0.9, tzn ze 90% energii przez niego pobieranej wykorzystywane jest do zasilenia zarnika. Tanie, gorsze jakosciowo balasty przewaznie reprezentuja wspolczynnik nieprzekraczajacy wartosci 0,5! To nie blad, na prawde tylko polowa mocy dociera do zarnika. Przy takim balascie, uklad HID o mocy 150W tak na prawde pobiera 300W mocy z sieci.

Poprzyjmy ta teorie przykladem z zycia wzietym. W moim posiadaniu znajduje sie 150W wysokoprezna lampa sodowa wykonana przez firme Globe. Producent na opakowaniu zapewnia ze 150W lampa jest odpowiednikiem 9 wolframowych zarowek, dajac 89% oszczednosci w kosztach energii. Lampa ta byla wykorzystywana okolo 8 miesiecy ( wyswiecone okolo 4-5 tysiecy godzin ).

Zmierzmy wiec multimetrem napiecie jakie znajduje sie w naszej sieci 120V.

Wskazuje on wartosc rowna V = 121.6V. Kolejnym krokiem jest przelaczenie skali multimetra na pomiar natezenia pradu przemiennego i wpiecie sondy w miejsce oznaczone '10A', ktore jest zabezpieczone 10A bezpiecznikiem.

OSTRZEZENIE!
Pod zadnym pozorem nie wpinaj sondy w gniazdo 10A jezeli celem nie jest mierzenie natezenia! Niedostosowanie sie do powyzszej rady, zaskutkuje w najlepszym wypadku uszkodzeniem bezpiecznika w multimetrze.

Wepnijmy sie teraz szeregowo w kabel prowadzacy do lampy. Uruchamiamy ja, i naszym oczom ukazuja sie nastepujace wyniki..

Matko kochana! Natezenie wynosi 4.4A! Korzystajac z wzoru P = U * I, wyliczamy iz pobor pradu w danym momencie to 121.6V x 4.4A = 535W! Wyliczmy teraz wspolczynnik mocy dla owego balastu.

Wspolczynnik mocy = W / VA = 150 / (121.6 x 4.4) = 0.28!

Oznacza to iz jedynie 28% mocy wytworzonej przez balast jest uzywane przez lampe. Lecz nie nalezy zapominac o tym, ze uklady HID w swej naturze maja pobieranie wiekszych ilosci energii na starcie. Poczekajmy wiec chwile z osadami i wykonajmy kolejny pomiar.

Z biegiem czasu natezenie pradu zdecydowanie zmalalo - wynosi ono teraz 3.06A, wiec uklad pobiera 121.6 x 3.06 = 372W

Wspolczynnik mocy wynosi wiec = W / VA = 150 / (121.6 x 3.06) = 0.4

Wazna wspomnienia kwestia jest to, iz lampy HPS z czasem pobieraja coraz wiecej energii. Wykonany zostal takze test z niemalze nowa zarowka i pobierala ona 2.6-2.7A w temperaturze roboczej, co dawalo wynik blizszy do rzeczywistego wspolczynnika mocy rownego 0.5.

Dopoki wspolczynnik mocy balastu pozostaje nienaruszony zebem czasu, mozemy wyznaczyc jak wiele mocy pobiera lampa

P = WM x U x I = 0.5 x 121.6 x 3.06 = 186W

Odpowiedzmy wiec na pytanie postawione na poczatku, ile mocy pobiera moj uklad HID?

Moc lampy - 150W
Moc pobierana na starcie - 535W
Moc pobierana podczas pracy - 375W

Uwazam ze najwazniejsza rzecza ktora powinniscie wyniesc z tego artykulu jest to, iz uzywanie 150W lampy przy niskowydajnym balascie rowna sie kosztom utrzymania lampy o mocy 400W, pracujacej na dobrej jakosci balascie.